Wikipedia:Etikawiki
Kaca kiye ngandhut sawetara prinsip etika, utawa "Etikawiki" (Basa Inggris: Wikiquette), yakuwe paugeran cara urip bebarengan jroning lingkungan Wikipedia.
Kontributor Wikipedia asalé sekang manéka agama, bangsa, budaya, suku, tataran pendhidhikan, sosial ekonomi lan psikologis. Kanthi anané prabédan mau, ngurmati wong liya dadi kunci utama supaya bisa nyambut gawé bebarengan sacara efektif kanggo mbangun ensiklopedia lan sesambungan umat manungsa sacara umum.
Prinsip-prinsip etika ing Wikipedia
[besut sumber]- Panyangka apik. Wikipedia wis kasil tuwuh ngrembaka nganti saiki amarga kawicaksanan kang ngidinaké panyuntingan sing mèh tanpa wates. Wong-wong padha mèlu nyengkuyung lan nulis artikel-artikel sing apik.
- Regani wong liyan kayadéné rika kepingin diregani.
- Wigatèkaké kasopanan. Wong liyan ora bisa weruh utawa nyangka swasana ati panjenengan. Gaya basa kang nyindir kadhangkala ora dimangertèni déning liyan. Suwaliké, blaka suta uga bisa nuwuhaké kesan kasar. Ati-ati nalika milih tembung. Apa sing rika maksud sering ora bisa dimangertèni déning wong liya, lan apa sing panjenengan mangertèni, bisa-bisa uga ora padha karo sing dimaksudaké déning wong sing nulis.
- Mlebu log lan tapakastani tulisan rika ing kaca wicara (aja nang kaca artikel!)
- Upayakaké tansah ngugemi kasarujukan (kesepakatan).
- Débat-a ngenani utawa adhedhasar fakta, aja personal.
- Aja nglirwakaké pitakonan. Yèn wong liya ora nyetujoni suntingan rika, wènèhi alesan sing apik, kena apa rika ngrasa yèn suntingan kuwe mau diperlokaké.
- Kersa ngalah (lapang dada) marang sawijining tanggapan yèn rika ora duwe jawaban kanggo kuwe, utawa jujur saupama panemu panjenengan mung dilandhesi déning intuisi utawa selèra. Aja débat bab sing ora bisa dibélani.
- Aja sungkan njaluk ngapura. Jroning dhiskusi sing panas, lumrah kita ngucapaké tembung kang ing tembé mburi gawé gela. Akoni baé bab kuwe.
- Apuranen lan lalèkaké masalah.
- Wènèhi pujian yèn pancèn pantes diucapké. Saben wong seneng diregani, utamané jroning lingkungan kang sering mbutuhaké kompromi. Wènèhana pesen sing semanak nang kaca wicara panganggo kasebut.
- Busak utawa gawé simpulan kanggo sawijining dhiskusi sing rika wiwiti lan wis nggayuh kasarujukan (kesepakatan).
- Akoni kamungkinan anané faktor subyektif jroning dhiri panjenengan lan tansah nganggo cara deleng netral.
- Réwangana kanggo nengahi prabédan panemu.
- Yèn débat tansaya panas, tentremké ndisik pikiran, utawa usulké supaya ngendhegaké sauntara wektu débat kasebut.
- Tansah èlingana kasalahan-kasalahan umum ing Wikipedia.
- Sabisané éndhani pambalikan lan pambusakan, kajaba jroning kasus vandalisme. Terangna alesan pambalikan sing panjenengan ayahi nang ringkesan panyuntingan.
- Èlinganan yèn panjenengan sesambungan karo wong liya. Bakal ana wong liya nang donya iki sing seneng utawa ngurmati wong kasebut. Regani wong liya.
- Sing trapsila
- Senadyan bisa dipahami yèn pancèn angèl lan ngéwuhaké jroning kahanan parembugan sing panas, yèn péhak liya dirasa kurang sopan, tumindaka luwih sopan saka dhèwèké.
- Kanthi cara mangkono rika paling sethithik ora njegur nang satengahing konflik, mèlu aktif ngudhari reruwet kanthi nampa anteman lan ora mbales ngantem - saben wong bakal ngregani tumindak kaya mangkono kuwe.
- Éwasemana, kanthi cara sing nétral, aja ringa-ringa mènèhi weruh yèn rika kurang sreg nadha wicarané.
- Yèn rika lagi débat, ngasoa; yèn rika nengahi, prayogakaké supaya lèrèn ngaso sedhéla.
- Balia sawisé saminggu utawa rong minggu. Yèn ora ana sing nengahi, lan rika ngrasa perlu panengah, undangen wong liya.
- Lungaa utawa golèk artikel liya kanggo ngalihaké pikiran rika — ana kurang luwih1,033,461 artikel nang Wikipedia! Mèlua sawijining Proyèk Wiki utawa réwangana ndandani kaca-kaca sing merlokaké. Utawa tulisa artikel anyar.
{{#if:||