Kembang Wijayakusuma

Sekang Wikipedia, Ensiklopedia Bebas sing nganggo Basa Banyumasan: dhialek Banyumas, Purbalingga, Tegal lan Purwokerto.

Prakata[sunting | besut sumber]

Miturut hasil penelitian majalah Trubus, ana loro tanduran sing biasa diarani wijayakusuma yakuwe wijayakusuma sing dikeramatna dening Kasunanan Surakarta karo, Wijayakusuma sing biasa nggo tanduran hias.

Wijayakusuma Keramat[sunting | besut sumber]

Jeneng latine Pisonia Grandis var Silvestris, tanduran jenis kiye kurang dikenal masyarakat. Sing paham umume ahli botani karo paranormal, wujude mirip kol banda (Pisonia Alba) sing umum ditandur nggo tanduran hias. Bedane, godong pucuk kol banda kelire kuning cerah, sementara godong pucuk wijayakusuma tetep ijo kaya umume werna godong.

Wit wijayakusuma dhuwure sekitar 3 meter wujude mirip bonsai. Miturut ahli botani K. Heyne, wit kiye dhuwure bisa ngantek 13 meter. Nang Indonesia wit kaya kiye anane mung nang kepulauan Seribu, Karimunjawa, pulau Puteran Madura, Bali, Ambon karo nang pulau Karang Bandung pedhek pulau Nusakambangan. Nang Bali diarani dag-dag see angger nang Ambon diarani sayur putih pulu. Sing bisa kembang (mekar) mung wijayakusuma Pisonia kiye, yakuwe sing nang pulau Karang Bandung Nusakambangan, Karimunjawa karo Bali, ning arang pisan.

Wijayakusuma duwe kembang majemuk, tangkai kembange nyembul metu. Siji tangkai kuwe bisa duwe sekitar 10 malai, saben malai tumbuh ngantek 20 kuntum kembang, dadi setangkai Wijayakusuma kuwe bisa ana atusan kembang. Diameter kembang kiye cilik pisan, mung sekitar 2 - 4 milimeter pas dong agi mekar, dawane 5 nganti 6 milimeter, wujude kaya terompet, kelir utawa warna kelopake ijo, mahkotane putih, benangsarine putih mandan kuning.

Kembang kiye duwe aroma sing harum pisan, mekare awan, angger mekar mung bisa tahan sedina, bar kuwe layu terus garing. Setangkai kembang kiye angger mekar ora bareng ning bertahap, ana sing bisa dadi woh (antara 1 - 2).

Wijayakusuma Hias[sunting | besut sumber]

Tanduran kiye umum ditandur ngaggo pot uga nang pojok-pojok omah. Basa latine diarani Epiphyllum oxypetalum. Tanduran kiye uga diarani Ratu Malam (Queen of' Night). Werna kembange putih, diameter 10 cm, dawane 20 cm, mekar mung angger mbengi thok, mulane akeh sing ngarani midnight flower utawa kembang tengah malam utawa kembang sedap malam. Daya mekare mung sawengi thok, ngesuke mesthi layu. Nang masyarakat China populer diarani Keng Hwah sing artine kembang sing indah lan agung.

Jere, dong jaman gemiyen banget nang dhaerah Jawa Timur (Kediri) ana maharaja sing nyandhang gelar Prabu Aji Pramosa. Raja kuwe nduwe watek atos, dheweke wegah tunduk maring sapa baen. Raja kuwe ora seneng angger ana wong nang nagarane sing ketone nonjol utawa duwe pengaruh. Petugas sandi (intel) kerajaan disebar ming kabeh penjuru kerajaan tur akhire jere ana laporan nek nang kerajaan kuwe pancen ana Resi sing wis kesohor merga sekti pisan.

Resi kuwe jenenge Resi Kano, gelare Kyai Jamur. Kesekten Kyai Jamur akhire krungu nang kuping raja. Raja Prabu Aji Pramosa kesuh banget ning nek arep nangkap rakyat sing ora duwe salah kuwe kudu ana alesane. Akhire raja ngundang patih, hulubalang, senapati karo pejabat utama kerajaan maksude nggolet cara nggo ngatasi kyai sakti kuwe. Bar olih saran sekang petinggi kerajaan, raja langsung mutusna: Kanggo njaga keselametan kerajaan karo raja, Kyai Jamur kudu diusir sekang kerajaan utawa dipateni sisan, kaya kuwe titah sang raja. Berita rencana raja kiye jebule cepet kesebar, akhire uga krungu neng Kyai Jamur. Dheweke mutusna sedurung utusan kerajaan teka, dheweke kudu ndisiti ninggalna negeri kiye.

Krungu nek Kyai Jamur wis ora nang panggonane, sang Aji Pramosa tambah nesu banget. Raja kuwe trus mrentahna kabeh punggawa kerajaan ngoyok lan nangkep Resi Jamur, Resi kudu dikunjara. Nggo gawe alasan Raja, Resi dianggep salah merga lunga kora njaluk pamit karo Raja. Sang Resi mlaku terus sedawane pantai laut kidul sing akhire tekan panggonan sing jenengi Cilacap, Resi ngrasa nek Cilacap kayane daerah sing aman kanggo umpetan kang pengawasane Raja.

Raja ora tahu mandeg nggoleti lan mburoni Sang Resi pokoke kudu ketangkep. Sewise digoleti nang ngendi ora akhire Raja nemokna panggonane Resi. Aji Pramosa karo punggawane teka pas Resi agi tapa, ngerti Resi agi tapa kesempatan kiye ora disaik-siakna, Sang Resi langsung di tangkep terus dipateni. Tapi wong Sang Resi dasare wong sekti mandraguna mayide ngilang (moksa. Raja dadi gumun karo keweden. Urung ilang wedine raja digawe kaget maning suara sing kemrungsung karo angin ribut kang tengah laut. Mula nganti saiki yen ana jumenengan ratu ing Sala apa Jogja mesthi nganggo kem\